به گزارش پایگاه خبری شباویز به نقل از ایرنا،آسمان کهگیلویه و بویراحمد این روزها سخاوت گذشته را ندارد. بارانی که روزگاری زمینهای تشنه را سیراب میکرد و رودخانهها را پرجنبوجوش نگه میداشت، حالا به ندرت بر زمین مینشیند. کشاورزان با نگاهی نگران به ابرهایی که بیاعتنا از فراز سرشان عبور میکنند، چشم به پیشبینیهای هواشناسی دوختهاند. کاهش ۱۳۰.۶ میلیمتری بارندگی در سال زراعی جاری تنها یک عدد در میان آمارهای رسمی نیست؛ بلکه نشانهای است از تغییری که میتواند سرنوشت منابع آبی، کشاورزی و زندگی مردم این منطقه را دگرگون کند.
کاهش چشمگیر بارشها در کهگیلویه و بویراحمد، زنگ خطری برای منابع آبی
کهگیلویه و بویراحمد، استانی کوهستانی در جنوب غربی ایران، همواره بهعنوان یکی از مناطق پربارش کشور شناخته میشد. اما آمارهای جدید منتشرشده از سوی اداره کل هواشناسی این استان، تصویر نگرانکنندهای از کاهش میزان بارندگی در سال زراعی جاری ارائه میدهد. علی کرمی، مدیرکل هواشناسی کهگیلویه و بویراحمد، اعلام کرده است که میانگین بارشهای این استان نسبت به سال گذشته ۱۳۰.۶ میلیمتر کاهش داشته است. این کاهش میتواند پیامدهای قابل توجهی برای منابع آبی، کشاورزی و محیطزیست منطقه به همراه داشته باشد.
کاهش بارشها در مناطق مختلف؛ از یاسوج تا دوگنبدان
بررسی دقیقتر آمار نشان میدهد که در برخی از مناطق این استان، میزان کاهش بارندگی حتی از میانگین استانی نیز فراتر رفته است. در یاسوج، که یکی از پربارشترین شهرهای استان محسوب میشود، میزان بارندگی از ۳۲۹.۲ میلیمتر در سال گذشته به ۲۲۱.۵ میلیمتر کاهش یافته است. این کاهش ۱۰۷.۷ میلیمتری میتواند تأثیرات جدی بر منابع آب زیرزمینی و سطحی منطقه داشته باشد. سیسخت، دیگر شهر کوهستانی استان، با کاهش ۷۸.۸ میلیمتری بارندگی روبهرو شده است.
اما اوضاع در دیگر مناطق استان نیز نگرانکننده است. در دوگنبدان، میزان بارندگی از ۱۷۰.۵ میلیمتر به ۸۸.۲ میلیمتر کاهش یافته است که به معنای افتی ۸۲.۳ میلیمتری است. در دهدشت نیز میزان بارشها از ۲۴۳ میلیمتر در سال گذشته به ۱۲۲.۶ میلیمتر رسیده است، یعنی تقریباً نصف شده است.
مقایسه با میانگینهای بلندمدت؛ افت محسوس بارندگی
اگر این کاهش بارش تنها در یک سال رخ میداد، میشد آن را یک نوسان طبیعی تلقی کرد. اما مقایسه میانگین بارشهای سال جاری با آمار بلندمدت، تصویری عمیقتر از این تغییرات ارائه میدهد. بر اساس گزارشها، میانگین بارشهای بلندمدت استان ۴۰۴.۳ میلیمتر بوده، اما در سال زراعی جاری، این میزان به ۱۳۰.۶ میلیمتر کاهش یافته است. این افت چشمگیر میتواند نشاندهنده تغییری عمیقتر در الگوهای بارندگی و حتی تأثیرات تغییرات اقلیمی بر این منطقه باشد.
تأثیرات اقتصادی و اجتماعی کاهش بارندگی
کاهش بارشها میتواند تبعات گستردهای برای بخشهای مختلف اقتصادی استان، بهویژه کشاورزی و دامداری داشته باشد. بسیاری از کشاورزان کهگیلویه و بویراحمد به کشت محصولات وابسته به آب مانند گندم، برنج و باغداری اشتغال دارند. با کاهش بارندگی، میزان آب در سفرههای زیرزمینی کاهش مییابد و دسترسی به آب برای آبیاری سختتر میشود. این موضوع ممکن است به کاهش تولید محصولات کشاورزی، افزایش قیمت مواد غذایی و در نهایت آسیب به معیشت مردم منطقه منجر شود.
از سوی دیگر، دامداران نیز با چالشهای جدی روبهرو خواهند شد. مراتع استان که تحت تأثیر بارندگیهای سالانه قرار دارند، در صورت کمبود بارش، کیفیت و کمیت علوفه طبیعی را از دست میدهند. این مساله باعث افزایش هزینههای تأمین خوراک دام شده و ممکن است برخی دامداران را مجبور به فروش دامهای خود کند.
علل کاهش بارندگی؛ تغییرات اقلیمی یا پدیدهای دورهای؟
کارشناسان هواشناسی و اقلیمشناسی در مورد علل این کاهش بارندگی نظرات متفاوتی دارند. برخی معتقدند که این کاهش ناشی از پدیدههای طبیعی مانند النینو و لانینا است که در بازههای زمانی مشخص باعث افزایش یا کاهش بارشها در مناطق مختلف جهان میشوند. اما گروهی دیگر این تغییرات را در چارچوب تغییرات اقلیمی گستردهتری میبینند که در دهههای اخیر الگوهای بارندگی را در بسیاری از نقاط ایران و جهان دستخوش تحول کرده است.
راهکارهای مقابله با بحران کمآبی در کهگیلویه و بویراحمد
در چنین شرایطی، مدیریت منابع آبی اهمیت دوچندانی پیدا میکند. مسئولان استان باید سیاستهایی برای کاهش مصرف بیرویه آب، بهینهسازی سیستمهای آبیاری در بخش کشاورزی و افزایش بهرهوری منابع آبی اتخاذ کنند. استفاده از روشهای آبیاری نوین، احیای قناتها و توسعه طرحهای آبخیزداری میتواند به کاهش تأثیرات خشکسالی کمک کند.
همچنین، فرهنگسازی برای صرفهجویی در مصرف آب در میان شهروندان میتواند نقش مؤثری در مقابله با بحران کمآبی داشته باشد. در شرایطی که تغییرات اقلیمی و کاهش بارندگی به واقعیتی اجتنابناپذیر تبدیل شده، سازگاری با این شرایط و اتخاذ تدابیر مناسب میتواند از پیامدهای ناگوار آن بکاهد.
آینده بارشها در کهگیلویه و بویراحمد؛ امید به بهبود یا ادامه روند کاهشی؟
کارشناسان می گویند که پیشبینی دقیق وضعیت بارندگی در سالهای آینده کار سادهای نیست، اما بررسی روندهای گذشته نشان میدهد که کاهش بارشها در کهگیلویه و بویراحمد به یک پدیده موقتی محدود نمیشود. در سال زراعی گذشته، میانگین بارشهای این استان ۶۶۱.۱ میلیمتر بود که در مقایسه با سالهای پیشین نیز روندی نزولی را نشان میداد. این مساله ضرورت توجه به تغییرات اقلیمی و برنامهریزی برای آیندهای پایدارتر را بیش از پیش آشکار میسازد.
آنچه مشخص است این است که کاهش بارندگی در کهگیلویه و بویراحمد تنها یک مساله آماری نیست، بلکه چالشی اساسی است که میتواند زندگی هزاران نفر را تحت تأثیر قرار دهد. راهکارهای علمی و مدیریتی برای مقابله با این بحران، نقش کلیدی در تضمین آیندهای پایدار برای این استان خواهد داشت.
بازدیدها: 1
